Tot begin vorig jaar wist niemand in Europa wie Rita Engedalen was.
Daar kwam een einde aan toen de Noorse in maart 2012 de European Blues Challenge won, samen met haar groep Backbone. Eén van de prijzen voor de hoofdwinnaar is een plaats op een Europees zomerfestival. Vorig jaar lukte het niet om de dame tot in Peer te krijgen, maar dit jaar was het bingo.
Kenners van Scandinavische blues weten wat ze mogen verwachten: vakmanschap en passie. Bij Rita Engedalen komt daar nog eens een fantastische stem en sterke begeleidingsgroep bij.
Ondanks het vroege uur (ze stonden al om half 2 in de namiddag op het podium) reageerde het publiek zeer enthousiast. De temperatuur steeg een paar graden tijdens het optreden, een goede voorbereiding voor de sauna die ons op zondag te wachten stond.
Na het optreden mochten we even het artiestendorp binnen om met dé Noorse bluesdame van het moment te spreken.
Wat vond je zelf van het optreden daarnet?
Het was top! Toen we opkwamen vroeg ik me af hoeveel mensen er zo vroeg zouden opdagen, maar al na enkele liedjes begon het publiek te reageren. Ze zongen mee, klapten in hun handen, waren aandachtig. Dus ik denk dat ze het wel leuk vonden. Ik had ervoor gekozen om een mix van trage en vlugge liedjes te doen, en dat sloeg blijkbaar aan. Daardoor voelden wij ons ook heel goed op het podium, we hebben er echt van genoten.
Wanneer begon je muziek te spelen en te zingen?
Ik begon al heel vroeg te zingen. Als klein meisje zong ik voornamelijk countrymuziek, blues werd pas later belangrijk. Ik had wel vlug door dat country en blues heel erg bij elkaar aanleunen.
Met de gitaar ben ik pas begonnen toen ik 15 of 16 was.
Ik ben ook al enkele kleren naar de Mississippi Delta geweest, die omgeving betekent heel veel voor mij. Daar vind ik heel wat inspiratie om verder te gaan met muziek. Op mijn laatste cd, 'Chapels & Bars', staan heel wat verhalen uit de Delta, waargebeurde verhalen ook.
Er zit heel wat country en gospel in jouw muziek. Dingen die je ook in de Delta terugvindt. Wat trekt je zo aan in die omgeving?
De mensen. Rondwandelen en een oude man onder een boom die gitaar speelt. De geur. Er gewoon zijn, op de veranda zitten en rusten, samen met vrienden. Het eten. De verhalen. Natuurlijk is het niet altijd rozengeur en maneschijn, het gaat er nog steeds hard aan toe.
En dan de gospel natuurlijk. Ik ben naar de kerk geweest op zondag, en ik moest bijna huilen. De manier waarop ze zingen is zo écht. Al die ervaringen hebben me geïnspireerd om liedjes te schrijven.
Waar heb je het koor gevonden dat met jou zingt op 'Holy Land'?
Dat zijn allemaal jonge zwarten uit Clarksdale. Notodden, mijn geboortestad, is de zusterstad van Clarksdale, en zo ben ik daar terecht gekomen, en heb ik die fantastische mensen ontmoet.
Wat dacht je toen je hoorde dat je de European Blues Challenge gewonnen had vorig jaar?
We waren zeer verrast (lacht)! Het was fantastisch, al die mensen die voor ons applaudisseerden. Het is ook heel belangrijk om naambekendheid te krijgen, om onze muziek aan de wereld te tonen.
Het creëert heel wat kansen op internationaal vlak.
Inderdaad, je krijgt de kans om je muziek te tonen aan meer mensen. Zo mogen we op enkele Europese festivals spelen.
Samen met Margit Bakken heb je het 'Women in Blues' project opgericht. Waarom vrouwen?
Er waren heel wat vrouwelijke bluesartiesten in de jaren 20, en wij vinden het belangrijk dat dat niet vergeten wordt. We vertellen verhalen over hen, we spelen hun liedjes. Vrouwen zoals Bessie Smith, Big Mama Thornton en Janis Joplin zijn heel belangrijk geweest in de blues, en dat mag niet vergeten worden.
Is het meer een schoolproject?
Nee, het is meer dan dat, we treden op verschillende plaatsen op, ook al eens in kerken.
Vandaag heb je ook 'What good can drinkin' do' van Janis Joplin gespeeld.
Ik ben met haar muziek opgegroeid. En door het 'Women in Blues' project speel ik ook met mijn eigen groep regelmatig haar liedjes live. Vandaag waren dat er twee.
Je vertelde op het podium dat je dat lied niet in de kerk mocht zingen? Of juist wel?
In sommige kerken willen ze eerst een setlist, willen ze weten wat je gaat zingen. Maar er was die ene priester die vond dat 'What good can drinkin' do' wel heel erg waarheidsgetrouw was, en hij had er geen problemen mee. We maken daar soms nog grapjes over.
Wat is voor jou het belangrijkste, zingen of gitaarspelen?
Zingen is zeker heel belangrijk voor mij. Ik doe het altijd, als ik mij goed voel, of als ik me slecht voel. Gewoon altijd dus!
Gitaarspelen was iets waar ik vroeger tegenop zag. Ik vond het in het begin niet zo leuk, ik gebruikte het alleen maar om het ritme bij te houden. Maar toen begon ik ook zelf liedjes te schrijven, en sindsdien vind ik het al wat leuker.
Maar zingen staat nog altijd op nummer één.
Is de bluesscene in Noorwegen een hechte groep?
Het is één bluesfamilie. Er zijn heel wat bluesclubs en festivals in Noorwegen, dus we komen elkaar regelmatig tegen.
Is er zoiets als 'Noorse blues'?
Ik denk van wel. Er kruipt wel altijd Noorse volksmuziek in de liedjes. Blues en folk hebben heel wat met elkaar gemeen. Toen ik de tweede keer in Clarksdale was, hielden ze er zelfs een workshop over de gelijkenissen tussen de Noorse blues en de Deltablues.
Eén van de gasten op je album 'Chapels and Bars' is Bjørn Berge. Hoe is dat in zijn werk gegaan?
Hij is een topkerel. We hebben nog niet zoveel samengespeeld, maar ik belde hem gewoon op, en hij was direct akkoord.
Wie zijn de twee anderen gasten op je album, Sven Zetterberg en Tuva Syvertsen?
Ik hou enorm van Sven Zetterbergs stem, en ik ben heel blij dat hij 'Ball and Chain' van Big Mama Thornton onder handen wou nemen.
Tuva is een folkzangeres en violiste, en ze speelt soms met mij in het 'Women in Blues' project.
Weet je, voor ons vrouwen is het belangrijk om onze Noorse 'moeder', Kristin Berglund, te eren. Ze was heel belangrijk voor de blues in Noorwegen, maar ze is enkele jaren geleden gestorven. Ik mis haar enorm, we spelen altijd enkele van haar liedjes.
Hoe kies je wat op een album komt?
Soms duurt het lang vooraleer een lied af is, en soms duurt het maar 5 of 10 minuten. 'Chapels and Bars' was gemakkelijk, want het is waar gebeurd. Maar ik denk dat het ervan afhangt hoe ik me voel. De laatste cd zat al een paar maanden in mijn hoofd voor we gingen opnemen. Dus ik wist hoe het moest klinken allemaal. We hadden sommige liedjes voordien al live gespeeld.
En hoe kies je covers?
Ik kies er altijd 3 of 4, zeker niet meer. Zoals je kan zien, zijn het liedjes die door vrouwen geschreven werden (lacht). Tekst is ook altijd belangrijk voor mij. En, ik wil de mensen mijn versie laten horen.
Kathy Van Peteghem
|